آمبولی ریه چیست؟
آمبولی ریه چیست؟
شاید تا به حال شنیده باشید که در ریه کسی لخته تشکیل شده است. این تشکیل لخته در ریه که از آن در اصطلاح پزشکی به عنوان آمبولی ریه و یا همان لخته شدن خون در ریه گفته می شود. این عارضه قلبی نوعی بیماری خطرناک و جدی است که نیازمند درمان فوری است. خبر خوب اینکه این بیماری درمان نسبتن ساده ای دارد و در بسیاری از موارد بیماران مبتلا شده به آن با مصرف داروهای تجویز شده بهبود می یابند. اما این بیماری چرا رخ می دهد؟ علایمش چیست؟ چه خطراتی دارد؟ و برای درمان آن چه اقداماتی ضروری است؟ در این مقاله با ما همراه باشید تا در مورد این بیماری بیش تر صحبت کنیم.
لخته شدن خون در ریه چیست؟
آمبولی در معنای لغوی به معنی کنده شدن لخته خون و حرکت آن است. یعنی اینکه ابتدا باید در نقطه دیگری از بدن لخته تشکیل شود و سپس این لخته حرکت کند و به نقطه دیگری برسد. در لخته شدن خون در ریه مقصد این حرکت ریه است. یعنی لخته در جای دیگری از بدن تشکیل می شود و سپس کنده شده و وارد ریه می شود.معمولا در شرایط لخته شدن خون در ریه این لخته در پا تشکیل شده است و سپس کنده شده و وارد عروق ریه می شود. در عروق ریه به دنبال به اصطلاح گیرکردن این لخته داخل عروق انسداد رخ می دهد و در نتیجه آن فرد دچار کاهش خونرسانی ریه و تپش قلب و تنگی نفس و در صورت پیش رفت نارسایی تنفسی می شود. هم چنین این افزایش ناگهانی فشار ریه باعث آسیب همزمان قلب نیز می شود.
علت آمبولی ریوی
برخی شرایط هستند که باعث می شوند فرد مستعد تشکیل لخته در عروق ( آمبولی ) باشد. مهم ترین این شرایط شامل :
- بی حرکتی مثل سفرهای هوایی یا زمینی طولانی مدت
- عمل های جراحی ارتوپدی یا مغز و اعصاب یا هر جراحی که فرد بعد از آن به مدت طولانی استراحت در بستر داشته باشد و تحرک کافی نداشته باشد
- مصرف داروهای جلوگیری از بارداری (OCP)
- ابتلا به سرطان
- برخی بیماری های ارثی افزایش فاکتورهای انعقادی خون
- بستری های بیمارستانی طولانی مدت
مواردی که ذکر شد همگی می توانند باعث این بشوند که یک فرد در معرض تشکیل لخته ابتدا در اندام تحتانی و سپس حرکت این لخته به سمت ریه ها و وقوع آمبولی شود. البته گاهی هم این طور است که لخته از ابتدا در خود ریه تشکیل می شود و همیشه لزوما لخته ابتدا در پا تشکیل نمی شود. - همان طور که گفته شد چون لخته شدن خون در ریه منجر به انسداد عروق ریه می شود پس مهم ترین علامت آن تنگی نفس است. به خصوص تنگی نفس هایی که کاملا ناگهانی شروع می شوند از مهم ترین علایم این بیماری هستند. هم چنین تپش قلب و در برخی موارد افت فشارخون از علایم این بیماری هستند. مشاهده تورم یک طرفه اندام تحتانی به صورت دردناک که نشانه تشکیل لخته در پا می باشد هم به تشخیص این بیماری کمک می کند.
-
لخته شدن خون در ریه چگونه تشخیص داده می شود؟
- مهم ترین روش تشخیصی لخته شدن خون در ریه استفاده از نوعی خاص از سی تی اسکن به نام سی تی آنژیوگرافی است که می تواند عروق ریه را به خوبی مشخص کند. در این روش می توان لخته ها را در عروق به وضوح مشاهده کرد. هم چنین روش های تکمیلی مثل اکوکاردیوگرافی و نوارقلب نیز گاهی در تشخیص کمک می کنند.
درمان آمبولی ریه
درمان اصلی آمبولی ریه استفاده از داروهای ضدانعقاد و به اصطلاح رقیق کننده خون است تا کمک کنند و لخته حل شود. معمولا درصد بسیار زیادی نزدیک به ۹۰ درصد مبتلایان به این بیماری با مصرف ضدانعقاد های خوراکی بهبود می یابند.
در برخی موارد که شدت درگیری ریه ها خیلی زیاد است و لخته ها وسعت بسیار زیادی دارند استفاده از حل کننده های لخته وریدی و جراحی باز برای خارج کردن لخته از ریه ها توصیه می شود. البته این درمان های پیش رفته تنها در ۱۰ درصد موارد آمبولی های ریه نیاز می شوند.
-
درمان آمبولی ریه
درمان اصلی لخته شدن خون در ریه استفاده از داروهای ضدانعقاد و به اصطلاح رقیق کننده خون است تا کمک کنند و لخته حل شود. معمولن درصد بسیار زیادی نزدیک به ۹۰ درصد مبتلایان به این بیماری با مصرف ضدانعقاد های خوراکی بهبود می یابند.در برخی موارد که شدت درگیری ریه ها خیلی زیاد است و لخته ها وسعت بسیار زیادی دارند استفاده از حل کننده های لخته وریدی و جراحی باز برای خارج کردن لخته از ریه ها توصیه می شود. البته این درمان های پیش رفته تنها در ۱۰ درصد موارد آمبولی های ریه نیاز می شوند.
-
جلوگیری از لخته شدن خون در ریه
اگر اخیرا جراحی داشته اید اکیدا توصیه می شود که پس از جراحی تحرک داشته باشید. تحرک کافی از مهم ترین روش های مقابله با بروز لخته شدن خون در ریه در بیماران پس از جراحی است. هم چنین ممکن است که داروهایی را پزشک شما در دوره پس از جراحی تجویز کرده باشد تا از تشکیل لخته در شما جلوگیری کند. توصیه می شود مصرف این داروها را طبق دستور انجام دهید.